Inkoelen

Mijn jeugd bracht ik door op en met de boerderij. Want een boerderij is een eigen bedrijf maar het is vooral ook een letterlijk onderdeel van je (dagelijks) leven. Ik ging mee naar de stal, mee met opa en papa in de trekker (op het bijrijdersstoeltje met een sjaal als gordel, toen kon dat nog gewoon) en groeide op met het gegeven dat de weersomstandigheden en de dieren soms het ritme van de dag bepaalden. En dat was geheel vanzelfsprekend voor ons. Rond mijn verjaardag was het meestal tijd om de eerste snede gras in te kuilen. Ik type nu heel netjes inkuilen, maar als je me er naar vraagt zal ik eerder het woord ‘inkoelen’ gebruiken. Gras en mais gaan nou eenmaal ‘in de koele’. Punt. Ander voorbeeld uit het dagelijks leven was het gedag zeggen als ik naar school ging (ongeacht welke leeftijd) of als ik ergens van terugkwam. Als mijn ouders op dat moment in de melkput waren ging ik voor het raampje staan. Dat raampje paste niet helemaal in het kozijn (waarom weet ik eigenlijk niet, ik vermoed dat het origineel een keer gesneuveld is….) en door de kier aan de zijkant kon je dan even met elkaar praten (lees: je moest wel een beetje schreeuwen om boven het geloei en de melkmachine uit te komen). Een heel vertrouwd en vast ritueel.

Trekker rijden

Op een gegeven moment leerde ik van mijn vader trekker rijden. Hoewel mijn opa een paard had (deze stond ook op de boerderij) ging mijn voorkeur uit naar wat meer paardenkrachten. Om mijn vader te citeren; “Daar zit een gaspedaal en rem op, daar kan Willeke beter mee overweg”. En de trekker vertrouwde ik eigenlijk ook meer……Er werd een New Holland TM 115 aangeschaft en dat was een machtig apparaat! In die tijd ontstond wellicht ook een beetje de liefde voor New Holland-trekkers. Als we op vakantie een New Holland hoorden of zagen maakten we er een foto van. Beschouw dat maar als een gekke tic van mijn vader en mij. Ik leerde gras schudden - ik mocht het niet harken want ik kon de ‘rillen’ niet netjes recht maken - en heb zelfs een keer een middagje geholpen met het gras ‘inkoelen’ door met de silagewagen naast de hakselaar te rijden! Ik kon (en kan) niet zo goed achteruit rijden dus bij ‘de koele’ stapte ik uit en liet de shovel-machinist de lading gras maar lossen. Ieder z’n kwaliteiten. Naast deze boerderij-klusjes gebruikte ik de trekker ook veel als vervoersmiddel. Naar dansles, naar de familie in Dijkerhoek, naar vriendinnen. En naar mijn jeugdliefde (wiens vader trouwens vertegenwoordiger in landbouwmachines is, ook New Holland, is dat niet toevallig?!) en zijn vrienden.

Melken

Naast trekker rijden leerde ik ook melken. Niet omdat het moest maar omdat ik het wilde. Niets moest trouwens (nouja, een beetje meehelpen was niet meer dan normaal) maar ik mocht mijn eigen keuzes maken en besloot geen opleiding in de agrarische sector te volgen. Ik wilde juf worden, maar wel één die de boerderij regelmatig terug liet komen in haar lessen! Achteraf gezien waren die melk-momentjes eigenlijk best rustgevend, of in om huidige termen te spreken van ‘zen-momentjes’ of ‘quality-time’; even met je rug tegen zo’n warm melkglas aanstaan, de imposante koeien eens rustig bekijken en een beetje mijmeren tijdens het wachten. Soms zittend op het trapje met een kopje koffie erbij.

Man van boerendochter

De vriend bleef (hij heeft inmiddels de titel ‘man van boerendochter’) en op een gegeven moment namen we het roer af en toe even over in het weekend zodat mijn ouders bijvoorbeeld een weekendje weg konden. Met een klein toeziend oog van opa en oma op de achtergrond verzorgden we het vee. Ik in de melkput, vriendlief nam het voeren en het technische onderhoud voor zijn rekening (hij smeerde bijv. de deuren die in zijn ogen te zwaar liepen waardoor mijn vader de volgende dag bijna door de stal vloog doordat hij veel te veel kracht zette……). Strakke taakverdeling wat voor ons prima werkte!

- En dat waren zo maar een paar herinneringen. Ik kan er nog wel veel meer beschrijven hoor maar de bedoeling is niet dat dit een boekwerk gaat worden!

Een nieuwe start

Toch was het niet zo dat we, vriend en ik, hier onze ambitie in zagen om er, al dan niet samen, verder mee te gaan. En voor mijn broer was dit hetzelfde. Mijn ouders zagen een nieuwe uitdaging en verplaatsten hun bedrijf (ik beschrijf dit nu heel simpel, het had natuurlijk wel wat meer voeten in aarde) naar de andere kant van Holten. Ik ging het huis uit om samen te gaan wonen. Op eigen benen staan, weg van mijn geboorteplek. Weg van de boerderij. De boerderij werd elders opgestart, vergroot en vooral gemoderniseerd. Het was even slikken om afscheid te nemen van die eerste plek maar al snel besefte ik mij dat het om de mensen gaat, die bleven hetzelfde, een andere plek went ook wel weer. Op die nieuwe plek was er geen melkput meer maar kwamen er melkrobots. En de voermengwagen werd ingeruild voor een voerrobot.

Helpen en genieten

Ook hierin probeerde ik af en toe bij te springen, heb ook fanatiek geholpen bij het opstarten van het bedrijf aldaar, maar dit was voor mij al niet meer de routine die ik daarvoor gewend was. Toch genoot ik, wat meer op afstand, nog steeds van het hele gebeuren. Werd er ‘ingekoeld’? Meestal kwam ik even kijken. Al was het maar onder het mom dat onze jongens dat zo leuk vinden……maar……mama ook! Werden alle transponders van de koeien vervangen? Ik was erbij om te helpen bij dit ‘koeien-ICT-klusje’!

De beslissing

Tien jaar lang werkten mijn ouders samen op dit nieuwe melkveebedrijf. En met succes, al zeg ik het zelf, want er staat een mooi bedrijf. Maar opvolging is er niet, dat is al jarenlang bekend. En mijn ouders zijn toe aan een nieuwe uitdaging. Een hele stap voor ze waar ook heel wat denkwerk aan vooraf is gegaan. Voors en tegens. Verstand en gevoel. Emoties. Maar de beslissing is gemaakt een en koper diende zich aan.

En nu is het een feit, sinds afgelopen week is de boerderij verkocht. En ja, dat is wel ‘even een dingetje’. Voor mijn ouders. Voor mijn broer. Voor mijn grootouders. Voor onze kinderen die niet anders weten dan dat opa en oma een boerderij hebben. En ook voor mij.

Mijn ouders hadden een melkveebedrijf

Ik kan het eigenlijk niet zo goed beschrijven (wat eigenlijk wel grappig is voor iemand die houdt van schrijven) wat het met mijn gevoel doet. Ik sta volledig achter de keuze van mijn ouders maar ergens doet het ook wel een beetje pijn. Ik sluit hiermee ook een stukje van mijn leven af. Mijn ouders hebben geen melkveebedrijf, mijn ouders hadden een melkveebedrijf. Slechts één woordje verschil, ik moet er even aan wennen. Maar dat komt heus goed. Ik geniet als de kinderen uitspraken doen als “Opa was boos op de koeies!” “Mama, kijk eens; dikke Holland!” (= New Holland) “Wow, wat een grote koele!” Het bloed kruipt toch blijkbaar waar het niet gaan kan en dit heb ik ze, met dank aan mijn ouders, toch mooi een beetje mee kunnen geven! En ja; als er een New Holland voorbij rijdt kijk ik heus wel even aandachtig!

Om nog even terug te komen op de vraag ‘Wanneer ben je een boerendochter’?Ik heb het pasklare antwoord niet gevonden maar ik vind dat ik er zelf één ben en…… dat blijf ik ook!